Skansen Archeologiczny w Mrówkach

oddział Muzeum Okręgowego w Koninie
Skansen Mrówki Ukryta w lesie na półwyspie jeziora Kownackiego otoczona bagnami i dodatkowo fosą wznosi się do dziś trudno dostępna „fortalicja”, zwana w nomenklaturze archeologicznej „gródkiem stożkowatym”. Miejscowa tradycja wiąże obiekt dopiero z czasami wojen napoleońskich – stąd nazwa „Kopiec Napoleoński”, jest on jednak znacznie starszy. Odkryty w roku 1923, zbadany wykopaliskowo został dopiero w latach 1971-1972 przez archeologów Ł. i A. Nowaków z Muzeum Okręgowego w Koninie. Położony jest około 800 metrów na południowy wschód od zabudowań wsi Mrówki, około 250 metrów na północ od drogi do wsi Świętne. Ulokowano go w miejscu z natury obronnym, a mianowicie na końcu półwyspu przy południowym brzegu jeziora Kownackiego. Od północy osłaniają go wody jeziora, a od zachodu i południa, zabagniona obecnie, dawna zatoczka. Założenie obronne zrealizowano wznosząc potężny, stożkowaty kopiec o wysokości 7 metrów, mający dolną średnicę 44 metrów, a górną 18 metrów. Dodatkowo otoczono go fosą o szerokości około 2 metrów połączoną od północy z jeziorem zapewniającym stały dopływ wody. W wyniku badań wykopaliskowych na szczycie kopca w części południowo – zachodniej odsłonięto pozostałości pięciobocznej wieży (długość boku około 3 metry), która była główną budowlą gródka. Na północ od niej odkryto piwniczkę, która prawdopodobnie znajdowała się pod drugim budynkiem, a na południe pozostałości kuźni. Całość szczytu była otoczona palisadą. Gródek był zamieszkiwany przez kilka pokoleń – od końca XIII do połowy XIV. W połowie tego stulecia obiekt uległ spaleniu prawdopodobnie w wyniku jakichś walk. Z jakim rodem powiązać należy tą siedzibę na razie nie wiadomo. W II połowie XIV i w XV wieku panowali tu Wilczyńscy herbu Poraj, właściciele Wilczyna i Kownat. Najbardziej znany z nich jest Mikołaj, miecznik kaliski w latach 1358-1364. Określenie wcześniejszych posesorów i okoliczności zniszczenia gródka wymagają jeszcze studiów archiwalnych. W roku 1973 gródek został zamieniony na skansen archeologiczny. Autorem projektu był architekt Z. Łabuda pod merytorycznym nadzorem Ł. i A. Nowaków. Oczyszczono fosę, zrekonstruowano wieżę, chatę i palisadę na szczycie kopca. Dodatkowo zbudowano bramę wejściową i mostek przez fosę. Na dwóch kondygnacjach wieży znajduje się niewielka ekspozycja, na której można obejrzeć część z odkrytych zabytków. Najwyższe piętro służy jako platforma widokowa. Ze skansenu wiedzie edukacyjna ścieżka przyrodnicza do grodziska w Świętnem i dalej do ośrodka wypoczynkowego w Przyjezierzu.
moklog
Skip to content