Od przeszło stu lat poznańskie muzeum (w 1950 przemianowane na Muzeum Narodowe) współtworzy klimat kulturalny wielkopolski. Zbiory tej instytucji, jednej z czołowych placówek muzealnych w Polsce, prezentowane są w Galerii Malarstwa i Rzeźby oraz pięciu oddziałach na terenie Poznania: Muzeum Sztuk Użytkowych, Muzeum Instrumentów Muzycznych, Muzeum Historii Miasta Poznania, Wielkopolskim Muzeum Wojskowym, Muzeum Etnograficznym, oraz trzech rezydencja w Wielkopolsce: Pałacu w Rogalinie, Zamku w Gołuchowie, Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie. Galeria Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego w Poznaniu mieści się w dwóch budynkach. W eklektycznej siedzibie z 1904 mieszczą się na parterze: Galeria Sztuki Średniowiecznej oraz Galeria Polskie Sztuki Nowożytnej, z unikatową kolekcją portretów trumiennych, natomiast na piętrze zbiory malarstwa zachodnioeuropejskiego, m. in.: malarstwo niderlandzkie (m.in. obrazy Q. Massysa, J. van Cleve), flamandzkie (m.in. F. Snydersa) i holenderskie (m.in. dzieła J. van Goyena, S. Ruysdaela, G. Hedy), włoskie (obrazy S. Anguissola, A. Bronzina, G. Belliniego, B. Strozziego), niemieckie 1 połowy XIX wieku (W. Schadova, A. Menzla, A. Böcklina, J. F. Overbecka) oraz jedyny w Polsce zbiór malarstwa hiszpańskiego (m.in. F. Zurbarana, J. Ribery, A. Carrenia, J. Velazqueza). W kolekcji poznańskiej znajduje się też kilka bardzo wartościowych dzieł mistrzów francuskich. W przyziemiu, w najbliższym czasie zaprezentowana zostanie kolekcja sztuki starożytnej. W nowym skrzydle, oddanym do użytku w roku 2001 eksponowane są dzieła Galerii Sztuki Polskiej od czasów oświecenia przez sztukę romantyzmu (J. Orłowski, P. Michałowski), akademizmu i historyzmu (J. Matejko, H. Brandt, H. Rodakowski), realizmu (J. Chełmoński, Julian Fałat, M. Gierymski) impresjonizmu (A. Gierymski, W. Podkowiński, J. Pankiewicz), symbolizmu (największy w Polsce zbiór obrazów J. Malczewskiego) , malarstwo wzmożonej ekspresji (W. Wojtkiewicz, O. Boznańska, W. Ślewiński, W. Weiss) sztuka młodej polski (S. Wyspiański, J. Mehoffer), sztuka dwudziestolecia międzywojennego (dzieła Formistów, konstruktywistów polskich, malarzy kręgu École de Paris) obrazy kolorystów oraz obszerną prezentację sztuki współczesnej (m.in. J. Cybisa, A. Nachta-Samborskiego, T. Kantora, T. Brzozowskiego. P. Potworowskiego, J. Lebensteina, A. Szapocznikow, H. Stażewskiego, S. Gierowskiego, E. Dwurnika, L. Tarasewicza).
